imhzrf جیم بریدنستین (Jim Bridenstine) مدیر ارشد ناسا طی سخنانی در مرکز استراتژیک و مطالعات بین‌المللی این سازمان اعلام کرد: «همکاری‌های مشترک فضایی می‌تواند روسیه و ایالات‌متحده آمریکا را پای میز مذاکرات مشترک نشانده و به‌این‌ترتیب امکان شکسته شدن تحریم‌های آمریکا علیه روسیه وجود دارد.» وی این سخنان را در مراسم شصتمین سالگرد تأسیس این سازمان بیان کرد.
وی در ابتدای سخنان خود با اشاره به تحریم‌هایی که از سوی واشنگتن علیه روسیه اعمال‌شده است، تأکید کرد: «در این میان بخش مطالعات فضایی باید مجزا شده و آن را وارد این جریان نکرد. چرا؟ زیرا درزمانی که همه‌چیز بین دو کشور فروریخته است، این بهترین فرصت برای گفتگو محسوب می‌شود. فراموش نکنیم فضانوردان روسیه و ایالات‌متحده آمریکا در ایستگاه بین‌المللی فضایی با یکدیگر همکاری کرده و به حمایت یکدیگر نیاز دارند.» وی در ادامه تأکید کرد: «این نیاز متقابل، ما را وادار به گفتگو می‌کند.»
لازم به توضیح است که پس از توقف برنامه‌های فضایی ناسا درزمینهٔ اعزام فضانورد به مدار زمین، از سال ۲۰۱۱ تاکنون فضانوردان آمریکایی به کمک سازمان فضایی روسیه و توسط راکت‌های فضاپیمای سایوز به مأموریت اعزام می‌شوند و به‌این‌ترتیب ایالات‌متحده آمریکا برای اعزام فضانورد به فضا و انجام مأموریت‌های خود به روسیه نیاز داشته و اعمال تحریم‌های آمریکا علیه روسیه می‌تواند به ضرر مطالعات فضایی ایالات‌متحده باشد. در فوریه سال ۲۰۱۷، ناسا قراردادی را با بوئینگ امضا کرد که فضانوردان را قادر به دریافت پنج صندلی اضافی در سفینه‌های سایوز در سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۹ کرد. این قرارداد برای سازمان ناسا حدود سیصد و هفتاد و سه میلیون و پانصد هزار دلار هزینه داشته و شرکت بوئینگ به نمایندگی از ایالات‌متحده امریکا، ۵ صندلی در راکت‌های فضایی Energiya را اجاره کرد که این قرارداد به‌عنوان راه‌حلی برای حل منازعات قانونی مربوط به پروژه‌های مشترک فضایی دو کشور محسوب می‌شد.
گفتنی است تأثیرات منازعات سیاسی دو کشور در مطالعات فضایی منحصر به این مسئله نبوده و چندی پیش مدیر موسسه نجوم آکادمی علوم روسیه اعلام کرد که وزارت امور خارجه ایالات‌متحده امریکا از اجرای پروژه بین‌المللی برای ساخت رصدخانه Spektr-UF جلوگیری به عمل‌آورده است. در پی تیرگی روابط آمریکا و روسیه در پی تحولات اکراین، امریکا روسیه را برای دسترسی به برخی از اقلام مورد تحریم قرارداد که از آن جمله می‌توان به ترکیب‌های مقاوم در برابر تشعشعات نوری یا (radiation-resistant components) که درزمینه های مختلفی ازجمله ستاره‌شناسی و ابزار مربوط به ثبت امواج و اشعه (adiation recording instruments) کاربرد دارد اشاره کرد.
پیش از اجرای این تحریم‌ها روسیه برای راه‌اندازی یک مرکز ستاره‌شناسی بین‌المللی با شرکت انگلیسی E2V قراردادی برای تولید ردیاب‌های نوری منعقد کرده بود که این شرکت انگلیسی نیز به‌نوبه خود برای ساخت این دستگاه به فنّاوری سیم‌کشی مهار مقاومت در برابر امواج و اشعه نیاز داشت که این فنّاوری در انحصار آمریکا است و به دلیل تحریم‌های اعمال‌شده علیه روسیه، بریتانیایی‌ها نتوانستند مجوز صادرات این قطعات را به روسیه دریافت کنند. در پی بروز این مشکل، شرکت بریتانیائی اعلام کرد که خود را مقید به اجرای تحریم‌های آمریکا ندانسته و قادر به تولید این قطعه است ولی برای ساخت آن نیاز به زمان بیشتری داشته و به همین دلیل طرفین مشارکت‌کننده، قرارداد مذکور را تا یک سال و نیم بیشتر تمدید کردند.
پروژه ساخت رصدخانه Spektr-UF با سرپرستی روسیه و همکاری کشورهایی همچون انگلستان، اسپانیا و آلمان در حال انجام است. پیش‌ازاین روسیه اعلام کرده بود که این پروژه در سال ۲۰۱۶ به پایان خواهد رسید اما به دلیل مشکلات سیاسی پیش‌آمده و موانع موجود درراه تأمین قطعات موردنیاز، راه‌اندازی این رصدخانه تا سال ۲۰۲۰ به تعویق خواهد افتاد.
به‌هرروی به نظر می‌رسد در بازی سیاسی بین دولت‌های مسکو و واشنگتن، حداقل در حوزه مطالعات فضایی، کفه سنگین‌تر به نفع روسیه بوده و ایالات‌متحده آمریکا برای پیشبرد فعالیت‌های فضایی خود به فناوری روسیه نیاز دارد. دستکم تا چند سال آینده آمریکا بدون کمک روسیه قادر به اعزام فضانورد به ایستگاه بین‌المللی فضایی نبوده و هر دو کشور برای انجام مأموریت‌های فضایی در این حوزه، به کمک یکدیگر نیاز دارند.
5656
منبع
